БИЧИЛ БИЗНЕС ЭРХЛЭГЧДИЙН САНХҮҮГИЙН БОЛОВСРОЛ НЬ БИЗНЕСИЙН ОРШИН ТОГТНОХОД НӨЛӨӨЛӨХ НЬ (ХООЛ ҮЙЛДВЭРЛЭЛ, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ САЛБАР-КОФЕ ШОПЫН ЖИШЭЭН ДЭЭР

Abstract

Өнөө цагийн бизнесийн өрсөлдөөнт, тогтворгүй орчинд жижиг, дунд бизнес эрхлэгчдэд тулгарч буй сорилтуудын нэг нь санхүүгийн мэдлэг, боловсролын дутмаг байдал юм. Тиймээс би энэхүү судалгааны ажлаараа “Бизнес эрхлэгчийн санхүүгийн боловсрол нь бизнесийн оршин тогтноход хэрхэн нөлөөлж буйг” тодруулахыг зорьсон бөгөөд жишээ болгон Улаанбаатар хотод кофе шоп ажиллуулж буй жижиг бизнес эрхлэгчдийг сонгон судалгаа хийсэн болно. Судалгааны зорилго нь бизнес эрхлэгчдийн санхүүгийн боловсрол (мэдлэг, хандлага, зан төлөв) нь тухайн бизнесийн орлогын өсөлт, ашигтай ажиллах байдал, санхүүгийн гүйцэтгэлд сэтгэл ханамжтай байх зэрэг оршин тогтнох чадварт хэрхэн нөлөөлж буйг тоон болон чанарын аргаар тодорхойлох явдал байв. Судалгаанд ЭЗХАХБ-INFE Toolkit загвар, Lusardi & Mitchell (2011) нарын “Knowledge–Attitude–Behavior” онолын үндсийг ашиглаж, асуумж болон ярилцлагын хосолмол аргачлалаар мэдээлэл цуглуулсан. Би судалгаандаа Улаанбаатар хотын төвийн 6 дүүргийн кофе шоп ажиллуулж буй 100 бизнес эрхлэгчийг хамруулж, Google Forms болон цаасан хэлбэрээр асуумж тараан мэдээлэл цуглуулсан. Мөн нэмэлт ойлголт авах зорилгоор 5 бизнес эрхлэгчтэй гүнзгий ярилцлага хийж, санхүүгийн шийдвэр гаргах явц, сургалтад хамрагдсан байдал, тулгарсан хүндрэл зэргийг илүү гүнзгий судалсан. Судалгааны мэдээлэлд SPSS програм ашиглан тайлбар статистик, корреляци, регрессийн шинжилгээ хийсэн. Судалгааны үр дүнгээс харахад санхүүгийн боловсрол нь бизнесийн оршин тогтноход эерэг, статистикийн хувьд ач холбогдолтой хамааралтай болох нь батлагдсан. Санхүүгийн сургалтад хамрагдсан, зээлийн нөхцөлийг нягталдаг, шийдвэр гаргахдаа өөртөө итгэлтэй байдаг бизнес эрхлэгчид илүү ашигтай ажиллаж, бизнесээ тэлэх зорилготой байдал өндөр байв. Регрессийн шинжилгээгээр эдгээр хувьсагчид нийлээд орлогын өөрчлөлтийг 38% тайлбарлаж байв (R² = 0.38). Энэхүү судалгаа нь онолын болон практик ач холбогдолтой гэж үзэж байна. Онолын хувьд жижиг бизнес эрхлэгчдийн санхүүгийн боловсролын талаар Монголын нөхцөлд хийсэн бодит судалгааны нэг болохын зэрэгцээ, практикт бизнес эрхлэгчдэд зориулсан сургалт, мэдээллийн хэрэгцээ, чиглэлийг тодорхойлоход хувь нэмэр болно. Түүнчлэн төр, санхүүгийн байгууллагууд, сургалтын төвүүд жижиг бизнесүүдийн тогтвортой байдлыг дэмжихийн тулд санхүүгийн боловсролыг бодлогын түвшинд анхаарах шаардлагатайг харуулсан.

In today’s competitive and unstable business environment, one of the key challenges faced by small and medium-sized enterprises (SMEs) is the lack of financial literacy and education. Therefore, through this research, I aimed to explore how an entrepreneur’s financial literacy influences the sustainability of their business. For this purpose, I conducted a case study among small business owners operating coffee shops in Ulaanbaatar, Mongolia.

The main objective of this study was to examine how business owners’ financial literacy—comprising knowledge, attitudes, and behaviors—affects their business sustainability, including revenue growth, profitability, and satisfaction with financial performance. A mixed-method approach was used, incorporating both quantitative and qualitative analyses. The research framework was based on the OECD-INFE Toolkit and the Knowledge–Attitude–Behavior (KAB) model developed by Lusardi & Mitchell (2011). Data collection was carried out through a combination of surveys and in-depth interviews.

A total of 100 entrepreneurs from coffee shops across six central districts of Ulaanbaatar participated in the survey, which was administered via Google Forms and printed questionnaires. Additionally, in-depth interviews were conducted with five business owners to gain further insights into their financial decision-making processes, training experience, and challenges encountered. The data were analyzed using SPSS software through descriptive statistics, correlation analysis, and regression modeling.

The findings reveal a statistically significant and positive relationship between financial literacy and business sustainability. Entrepreneurs who had received financial training, carefully assessed loan conditions, and demonstrated confidence in financial decision-making tended to operate more profitably and showed greater intent to expand their businesses. Regression analysis indicated that these variables collectively explained 38% of the variance in business revenue changes (R² = 0.38).

This study has both theoretical and practical implications. Theoretically, it contributes to the limited empirical research on financial literacy among small business owners in the Mongolian context. Practically, it helps identify the need and direction for financial education and information targeted at entrepreneurs. The results underscore the importance of financial literacy as a policy priority for the government, financial institutions, and training centers seeking to support the long-term sustainability of small businesses.